Министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, денеска го претстави проектот „Везилка“ – Национален центар за вештачка интелигенција (ВИ), најавувајќи го како капитален проект со историско значење за дигиталната трансформација на Македонија.
Проектот, со вкупна вредност од околу 6 милиони евра, се реализира со значајна финансиска поддршка од Европската Унија, конкретно преку програмата Horizon Europe и иницијативата EuroHPC. Тој е ко-финансиран од Министерството за дигитална трансформација, а носител на проектот е ФИНКИ.
„Ова е капитален проект со историско и национално значење – нова страница во дигиталниот развој на Македонија. Со ‘Везилка’, нашата држава станува активен дел од европската мрежа на центри за вештачка интелигенција. Ова е суштински чекор за нашата научна, технолошка и иновациска заедница,“ истакна министерот Андоновски.
Центарот ќе функционира како придружна единица на европската ВИ фабрика „Pharos“ со седиште во Грција. Оваа врска ќе им овозможи на македонските институции, истражувачи, компании и стартапи директен пристап до европски суперкомпјутери и напредни податочни простори.
Проектот „Везилка“ има јасна општествена мисија – да создаде национален екосистем за одговорна и доверлива примена на вештачката интелигенција во пет клучни области:
- Јазик и култура: Системски развој на македонски јазични модели и дигитална заштита на културното наследство.
- Здравство: Анализа на здравствени податоци и подобрување на медицинските услуги.
- Енергетика: Оптимизација на производството и потрошувачката на енергија.
- Јавна администрација: Автоматизација на процеси и зголемена транспарентност.
- Земјоделие: Примена на паметни технологии за современо и одржливо производство.
Покрај истражувачката функција, „Везилка“ ќе биде и центар за обука и развој на човечки капитал преку организирање тренинзи, практични проекти и едукативни програми во областа на ВИ.
